Tiêu chuẩn chứng nhận thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam
Đâu là những tiêu chuẩn chứng nhận thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam?
Liệu người tiêu dùng đã nắm hết được những tiêu chuẩn chứng nhận thực phẩm này chưa, nếu chưa thì cùng mình tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Trong bối cảnh thị trường thực phẩm ngày càng đa dạng, người tiêu dùng Việt Nam đang có xu hướng ưu tiên lựa chọn những sản phẩm sạch, an toàn và có nguồn gốc rõ ràng.
Thực phẩm hữu cơ, với quy trình sản xuất khép kín, hạn chế tối đa việc sử dụng hóa chất độc hại, đang dần khẳng định vị thế trên thị trường và trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều người.
Để đảm bảo chất lượng và uy tín cho sản phẩm hữu cơ, hệ thống tiêu chuẩn chứng nhận được xem là yếu tố then chốt, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm và tạo niềm tin cho người tiêu dùng.
Các tiêu chuẩn chứng nhận thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam
Hiện nay, Việt Nam áp dụng song song cả tiêu chuẩn quốc gia và tiêu chuẩn quốc tế trong việc chứng nhận sản phẩm hữu cơ.
Tiêu chuẩn quốc gia: Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn ban hành Bộ tiêu chuẩn quốc gia TCVN về sản xuất, chế biến, kinh doanh và ghi nhãn thực phẩm hữu cơ. Một số tiêu chuẩn cụ thể bao gồm:
TCVN 11041:2017: Quy định về sản xuất rau hữu cơ, bao gồm các yêu cầu về đất đai, nguồn nước, giống cây trồng, quy trình chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh,…
TCVN 11042:2017: Quy định về sản xuất lúa gạo hữu cơ, bao gồm các yêu cầu về giống lúa, kỹ thuật canh tác, thu hoạch, bảo quản,…
TCVN 11043:2017: Quy định về sản xuất chè hữu cơ, bao gồm các yêu cầu về giống chè, kỹ thuật trồng, thu hái, chế biến,…
Các tiêu chuẩn quốc gia được xây dựng dựa trên điều kiện thực tế của Việt Nam, hướng đến việc tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong nước tham gia sản xuất và kinh doanh sản phẩm hữu cơ.
Tiêu chuẩn quốc tế: Bên cạnh tiêu chuẩn quốc gia, nhiều tổ chức chứng nhận hữu cơ quốc tế uy tín cũng đang hoạt động tại Việt Nam như:
Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA): Chương trình hữu cơ quốc gia Hoa Kỳ (NOP) được đánh giá là một trong những tiêu chuẩn khắt khe nhất thế giới, yêu cầu sản phẩm phải được sản xuất và chế biến theo quy định nghiêm ngặt, không sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu tổng hợp, kỹ thuật biến đổi gen.
Liên minh Châu Âu (EU): Tiêu chuẩn hữu cơ của EU cũng rất nghiêm ngặt, tập trung vào việc bảo vệ môi trường, phúc lợi động vật và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Tiêu chuẩn Nông nghiệp Nhật Bản (JAS): Tiêu chuẩn JAS chú trọng đến việc kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và các chất gây ô nhiễm khác trong sản phẩm hữu cơ.
So với tiêu chuẩn Việt Nam, các tiêu chuẩn quốc tế thường có yêu cầu khắt khe hơn, đặc biệt là về việc kiểm soát dư lượng hóa chất, truy xuất nguồn gốc và bảo vệ môi trường.
Tuy nhiên, việc đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao uy tín, thương hiệu và tiếp cận được thị trường cao cấp trong và ngoài nước.
Quy trình chứng nhận thực phẩm hữu cơ
Để đạt được chứng nhận hữu cơ, các doanh nghiệp cần tuân thủ một quy trình nghiêm ngặt, bao gồm các bước cơ bản sau:
Lựa chọn đơn vị chứng nhận: Doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ lưỡng và lựa chọn đơn vị chứng nhận uy tín, được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn hoặc các tổ chức quốc tế công nhận, phù hợp với loại hình sản phẩm và thị trường mục tiêu.
Nộp hồ sơ đăng ký: Hồ sơ đăng ký chứng nhận thường bao gồm: Đơn đăng ký; Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; Mô tả chi tiết quy trình sản xuất; Bản đồ khu vực sản xuất; Nguồn gốc giống, vật tư đầu vào;…
Kiểm tra, đánh giá: Đơn vị chứng nhận sẽ tiến hành kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế tại nơi sản xuất, lấy mẫu sản phẩm để phân tích, đánh giá sự phù hợp với các tiêu chuẩn đã đăng ký.
Cấp giấy chứng nhận: Nếu đáp ứng đầy đủ các yêu cầu, doanh nghiệp sẽ được cấp giấy chứng nhận hữu cơ. Giấy chứng nhận có thời hạn hiệu lực nhất định và cần được gia hạn định kỳ.
Lợi ích của việc đạt tiêu chuẩn chứng nhận hữu cơ
Đối với doanh nghiệp:
Nâng cao uy tín, thương hiệu: Chứng nhận hữu cơ là minh chứng cho chất lượng và uy tín của sản phẩm, giúp doanh nghiệp tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng.
Nâng cao năng lực cạnh tranh: Sản phẩm hữu cơ được bán với giá cao hơn so với sản phẩm thông thường, giúp doanh nghiệp gia tăng lợi nhuận.
Mở rộng thị trường: Chứng nhận hữu cơ là “tấm vé thông hành” để doanh nghiệp tiếp cận thị trường cao cấp trong và ngoài nước, đặc biệt là thị trường các nước phát triển.
Đối với người tiêu dùng:
Sử dụng sản phẩm an toàn: Sản phẩm hữu cơ được kiểm soát chặt chẽ từ khâu sản xuất đến tiêu thụ, đảm bảo an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.
Bảo vệ môi trường: Sản xuất hữu cơ góp phần bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển nông nghiệp bền vững.
Thách thức và giải pháp cho việc phát triển chứng nhận thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam
Bên cạnh những kết quả đạt được, ngành sản xuất và chứng nhận thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như:
Nhận thức của người sản xuất và người tiêu dùng về thực phẩm hữu cơ còn hạn chế; Chi phí sản xuất và chứng nhận cao; Hệ thống quản lý và kiểm soát chất lượng còn nhiều bất cập…
Để thúc đẩy phát triển ngành hữu cơ, cần có sự chung tay của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Cần tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về lợi ích của sản xuất và tiêu dùng sản phẩm hữu cơ;
Hỗ trợ về kỹ thuật, tài chính cho doanh nghiệp sản xuất; Hoàn thiện hệ thống pháp lý và chính sách hỗ trợ phát triển ngành hữu cơ.
Kết luận
Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng thực phẩm sạch, an toàn ngày càng tăng cao, tiêu chuẩn chứng nhận đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thị trường thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam.
Việc các doanh nghiệp nỗ lực đạt được các tiêu chuẩn chứng nhận không chỉ giúp nâng cao giá trị sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của thị trường mà còn góp phần bảo vệ môi trường và phát triển nông nghiệp bền vững.